معلولان گرفتار در مسیر ناهموار اشتغالزایی

همانطور که هنوز لیوان اشتغال معلولان هم نیمه خالی و هم نیمه پُر دارد، آنان همچنان خواستار هستند که در کنار تصویب و ابلاغ تسهیلات اشتغالزایی، مسائل آموزش های مهارتی آنان، جذب در بازار کار همراه با بیمه، افزایش تعداد واحدهای تولیدی حمایتی همچنین عمل به قانون سهم سه درصد استخدام معلولان جدی گرفته شوند و در این زمینه ها نیز راه هموار شود.

به گزارش اتفاقیه، در خراسان شمالی بیش از 25 هزار نفر دارای معلولیت هستند که یا بر اثر وراثت و ژنتیک و یا بر اثر حوادث و بیماری، معلول شده اند.

هر چند که برخی از آنان متاثر از شدت معلولیت امکان و توان کارکردن را ندارند، اما دیگر افراد دارای معلولیت استان توان و تحصیلات دانشگاهی برای اشتغال به کار را دارا هستند.

این افراد توانمند و تحصیلکرده در استان و البته در سطح کشور، هر ساله از تریبون رسانه ها و حتی از سوی انجمن های فعال مرتبط به خود، مسئله آماده سازی و فراهم شدن فرصت های شغلی متناسب با شرایط خود را از دولت مطالبه کرده و فریاد زده اند.

آنان به طور مستمر گفته اند که ناتوانی در عضوی از بدن موجب نشده است که از تحصیل و حرفه آموزی بازبمانند و تلاش کرده اند که برای بدست آوردن شرایط و فرصت های شغلی مورد انتخاب و متناسب با شرایط خود با دیگر اقشار جامعه رقابت کنند.

اما، آنان عنوان می کنند که در فضای رقابتی دست یابی به فرصت های شغلی، متاسفانه اجرای قانون حق سه درصد استخدام ویژه افراد دارای معلولیت از سوی دولت و دستگاه های اجرایی نادیده گرفته می شود.

همچنین در بخش مشاغل غیر دولتی نیز بسیاری از کارفرمایان، توانمندی و تحصیلات آنان را برای جذب و پذیرش در کار نادیده می گیرند.

و البته در بخش مهارت آموزی که تنوع آموزش های مهارتی در سیطره آموزشگاه های آزاد فنی و حرفه است، متاسفانه بیشتر این آموزشگاه ها فقط بر آموزش متقاضیان غیر معلول متمرکز شده اند و وضعیت ساختمان هایی که برای ارائه آموزش های مهارتی اجاره می کنند، متناسب با حضور شرایط جسمی افراد دارای معلول نیستند.

حال، این امر موجب شده است تا امکان بهره مندی از آموزش های آموزشگاه های آزاد فنی و حرفه ای همچنین ورود به بازار کار خود اشتغالی برای آنان بسیار کم شود.

هر چند که در این زمینه های اشاره شده، نیمه خالی لیوان همچنان عیان است که امید می رود تا سرانجام روزی نگاه دولت و بخش خصوصی به توانمندی های این قشر تغییر کند، در عین حال، نیمه پُر لیوان، پرداخت سالانه تسهیلات اشتغالزایی است که برای خود اشتغالی این افراد و یا به کارگرفته شدن آنان توسط کارفرمایان صرف می شود.

اما نکته قابل تامل این است که با توجه به اینکه هر ساله آمار قابل توجهی از پرداخت تسهیلات اشتغالزایی به این قشر رسانه ای می شود، با این وجود، همچنان از زبان خود معلولان و یا انجمن های آنان دغدغه اشتغال های ناپایدار این قشر مطرح می شود که خود جای بررسی و کنکاش میدانی را دارد.

همانطور که هنوز لیوان اشتغال معلولان هم نیمه خالی و هم نیمه پُر دارد، اما آنچه که این قشر همچنان مطالبه می کنند و خواستار تحقق آن هستند، این است که در کنار تصویب و ابلاغ تسهیلات اشتغالزایی، مسائل آموزش های مهارتی آنان، جذب در بازار کار همراه با بیمه، افزایش تعداد واحدهای تولیدی حمایتی همچنین عمل به قانون سهم سه درصد استخدام معلولان جدی گرفته شوند و در این زمینه ها نیز راه هموار شود.

معلولان و تنگناهای دستیابی به اشتغال

در همین باره، حبیب الله بلوریان، مدیرعامل انجمن خیرین حامی معلولان خراسان شمالی اظهار کرد: این انجمن طی سالیان با تکیه بر حمایت ها و کمک های خیران و بخش دولتی در زمینه های تامین جهیزیه، درمان و تحصیل از معلولان حمایت کرده، با این وجود، طی سال های اخیر رویکرد اصلی این انجمن بر اشتغالزایی این قشر معطوف شده است.

وی معتقد است: درصورتیکه معلولان بتوانند، خود درآمد کسب کنند طبیعتا می توانند بسیاری از نیازهای خدماتی مورد نیاز خود را تامین کنند و بی نیاز شوند.

مدیرعامل انجمن خیرین حامی معلولان خراسان شمالی در ادامه با بیان اینکه در حال حاضر در استان شمار قابل توجهی از معلولان دارای تحصیلات دانشگاهی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری هستند، عنوان کرد: متاسفانه بسیاری از معلولان تحصیلکرده از قانون جذب سه درصد در استخدامی ها بهره مند نشده اند و آنان پشت درب های انتظار استخدام در ادارات جا مانده اند.

وی افزود: سن شماری از آنها از این قانون نیز گذشته است.

بلوریان تصریح کرد: امروز معلولان، اجرای قوانین مصوب درباره خود را از دولت گدایی می کنند.

وی بیان کرد: معلولان استان خواستار اجرای قانون جامع حمایت از حقوق معلولان هستند که مصوب مجلس و ابلاغ دولت به استان ها است.

مدیرعامل انجمن خیرین حامی معلولان خراسان شمالی گفت: قانون جامع حمایت از حقوق معلولان، تکلیف اشتغال آنان، مناسب سازی اماکن آموزشی و مهارت آموزی برای معلولان را مشخص و تعیین کرده است.

علاوه بر این، وی اذعان کرد: حتی در بازار آزاد نیز شرایط جذب به کار معلولان در استان فراهم نیست.

بلوریان گفت: کسبه، بازاریان و اصناف تمایلی به جذب معلولان برای اشتغال آنان را ندارند چون آنها را ناتوان می بینند.

وی افزود: با این وجود، این انجمن بسیار تلاش کرد تا شعبه ای از کارخانه ای در استان قزوین که بسیاری از نیروهایش معلول هستند در این استان نیز فعال و راه اندازی شود که متاسفانه با عدم همراهی مسئولان اجرایی استان مواجه شدیم.

مدیرعامل انجمن خیرین حامی معلولان خراسان شمالی تاکید کرد: معلولان استان خواهان هستند که دولت، صاحبان صنایع را در زمینه جذب به کار مجاب کند و یا اینکه سرمایه گذاران را مجاب کند تا فرصت های اشتغال برای این قشر از جامعه را نیز آماده سازی کنند.

وی در بخش دیگری از سخن خود، به اهمیت ارائه آموزش های فنی و حرفه ای به معلولان نیز اشاره و اظهار کرد: برای جلب نظر صاحبان صنایع و سرمایه گذاران باید دوره های آموزشی-مهارتی برای معلولان برگزار شود.

بلوریان یادآور شد: در این زمینه نیز متاسفانه با مشکلات فقدان تجهیزات ویژه معلولان در مراکز مهارت آموزی همچنین با مناسب سازی نبودن اماکن برای حضور معلولان به منظور آموزش و مهارت آموزی در تمامی شهرستان های استان مواجه هستیم.

وی بیان کرد: درباره این مشکلات، گفت و گوهایی را با اداره کل فنی و حرفه ای استان، انجام و درخواست ها را به آنان ارائه داده ایم، اما هنوز در حد انتظار شرایط لازم و مناسب برای مهارت آموزی معلولان فراهم نشده است.

مدیرعامل انجمن خیرین حامی معلولان خراسان شمالی در ادامه اظهار کرد: متاثر از این شرایط، این انجمن فعلا بر روی ایجاد فرصت های اشتغال های خُرد و خانگی برای معلولان معطوف شده است که دارای بازار فروش پایدار باشند.

وی گفت: در این زمینه با موسسه آستان قدس رضوی نیز تفاهم نامه ای را منعقد کرده ایم تا این موسسه کانکس هایی را برای فروش محصولات به معلولان استان اختصاص دهند.

بلوریان خواستار شد: کسبه و اصناف استان نیز در جذب به کار معلولان استان همراهی و همکاری داشته باشند.

وی در خاتمه از دعوت نشدن این انجمن به کارگروه های اشتغال استان که در استانداری برگزار می شوند نیز انتقاد کرد و گفت: این انجمن که نماینده معلولان استان است باید در این کارگروه ها دعوت شود تا نظرات، پیشنهادات و راهکارهای مرتبط با اشتغال معلولان را به تصمیم گیران اجرایی استان ارائه دهد.

مدیرعامل انجمن خیرین حامی معلولان خراسان شمالی همچنین خواستار شد: فرصت های مهارت آموزی معلولان در رشته های دارای بازار فروش، ایجاد شود.

وی افزود: استان باید برای سرمایه گذاران فرش قرمز پهن کند تا سرمایه گذاران بر اشتغال آفرینی برای معلولان تمایل پیدا کنند.

بلوریان تصریح کرد: باید درباره توانمندی های معلولان آگاه سازی و فرهنگسازی انجام شود تا تفکر مسئولان اجرایی که معلولان را ناتوان می بینند، تغییر کند و بر اشتغالزایی این قشر از جامعه اهتمام بورزند.

اشتغال های ناپایدار، سدی در مقابل ازدواج ناشنوایان استان

حسینعلی طالبی راد، مدیرعامل کانون ناشنوایان خراسان شمالی نیز در این باره اظهار کرد: مبتنی بر آمار اداره کل بهزیستی استان، در خراسان شمالی یک هزار و 200 ناشنوا هستند که 700 نفر از آنان از این کانون کارت شناسایی دریافت کرده اند.

طالبی راد در ادامه با بیان اینکه بسیاری از ناشنوایان استان دارای تحصیلات دانشگاهی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری هستند، اظهار کرد: هنوز بسیاری از آنان در رشته های تحصیلی خود جذب و استخدام نشده اند و آنان در رشته های غیر مرتبط با تحصیل خود مشغول به کار هستند.

وی خاطرنشان کرد: بسیاری از فعالیت های شغلی آنان ناپایدار و بی ثبات است.

طالبی راد تصریح کرد: درآمد مشاغل ناپایدار و بی ثبات نیز پاسخگوی هزینه های ازدواج و تشکیل خانواده برای ناشنوایان نیست.

وی خواستار شد: دولت باید در این زمینه تدبیری بیاندیشد.

مدیرعامل کانون ناشنوایان خراسان شمالی همچنین بیان کرد: واحدهای تولیدی مستقر در شهرک های صنعتی از توان تحصیلی و توانمندی های ناشنوایان برای اشتغال و کار بهره برداری کنند.

در عین حال، وی تصریح کرد: اداره کل فنی و حرفه ای استان نیز دوره های آموزشی و مهارتی برای اشتغال آفرینی این قشر از جامعه برگزار کند.

طالبی راد از خیران و نهادهای اجرایی استان خواستار شد: این انجمن را در زمینه احداث ساختمانی برای ناشنوایان استان که دارای زمین و پروانه ساخت هستند، یاری و همراهی کنند تا فرصت های آموزشی و مهارت آموزی برای این قشر در این ساختمان آماده سازی شود.

اشتغال، مهمترین مطالبه معلولان خراسان شمالی

محسن توحیدی‌مقدم، مدیرکل بهزیستی خراسان شمالی نیز در همایش گرامی‌داشت معلولان که 14 آذر ماه جاری برگزار شد، اظهار کرد: اشتغالزایی، مهمترین مطالبه حال حاضر معلولان خراسان شمالی است.

وی گفت: کارفرمایان بخش خصوصی همچنین دستگاه های اجرایی به اشتغال این قشر نیز توجه داشته باشند تا آنان نیز بتوانند معیشت خود را تأمین کنند.

توحیدی مقدم تصریح کرد: معلولان به ترحم نیاز ندارند بلکه آنان نیاز دارند تا در امور مشارکت داده شوند.

وی خاطرنشان کرد: دیگر زمان آن گذشته که یک فرد معلول در انزوا باشد.

فرصت های فراهم شده برای اشتغالزایی معلولان

هاجر آزاد، معاون توانبخشی اداره کل بهزیستی استان اظهار کرد: در حال حاضر 25 هزار و 683 نفر افراد دارای معلولیت در استان شناسایی شده اند که تحت پوشش این اداره کل هستند.

آزاد گفت: 10 هزار و 575 نفر از آنان دارای معلولیت جسمی-حرکتی، پنج هزار و 27 نفر از آنان دارای معلولیت ذهنی، سه هزار و 71 نفر از آنان دارای معلولیت بینایی، دو هزار و 532 نفر از آنان دارای معلولیت شنوایی و یک هزار و 952 نفر دیگر از آنان نیز دارای معلولیت صوت و گفتار هستند.

وی درباره اشتغال این گروه از مددجویان این نهاد حمایتی اظهار کرد: هر چند شماری از معلولان استان امکان کار کردن را ندارند و یا در سن اشتغال نیستند، با این وجود، سایر افراد دارای معلولیت استان توانمند و تحصیلکرده برای اشتغال هستند.

معاون توانبخشی اداره کل بهزیستی استان گفت: در حال حاضر، 17 مرکز آموزشی و توانبخشی با هدف ارائه خدمات توانبخشی و حرفه آموزی برای معلولان استان  فعال کرده ایم.

وی گفت: در مراکز حرفه آموزی، مددجویان پس از دریافت خدمات حرفه آموزی، به کارگاه های تولیدی حمایتی استان وارد می شوند و البته برخی از آنان نیز خود اشتغالی را انتخاب می کنند.

آزاد خاطرنشان کرد: در حال حاضر، در استان چهار کارگاه تولیدی حمایتی فعال هستند که 145 معلول توانمند در آن مشغول به کار شده اند و البته به دنبال افزایش تعداد این کارگاه ها در استان هستیم.

وی درباره تعامل با اداره کل فنی و حرفه ای استان به منظور ارائه آموزش های متنوع مهارت آموزی به معلولان نیز اظهار کرد: هرچند که در این زمینه، تفاهم نامه ای منعقد شده است، با این وجود، بیشتر ساختمان های آموزشگاه های آزاد فنی و حرفه ای استان برای حضور و آموزش معلولان مناسب سازی نیستند.

با این وجود، معاون توانبخشی اداره کل بهزیستی استان به اختصاص تسهیلات اشتغالزایی به امر خود اشتغالی معلولان نیز اشاره و عنوان کرد: درصورتیکه معلولی بخواهد خود اشتغالی داشته باشد، می تواند با ارائه مدرک فنی و حرفه ای و یا جواز کسب و کار از تسهیلات اشتغالزایی تا سقف 150 میلیون تومان بهره مند شود.

وی همچنین یادآور شد: درصورتیکه کارفرمایی بخواهد فرد معلول را بکار بگیرد، کارفرما از تسهیلات اشتغالزایی بهره مند خواهد شد.

آزاد افزود: علاوه بر آن، این نهاد حمایتی به ازای بکارگیری هر فرد معلول، بیمه سهم کارفرما را پرداخت خواهد کرد.

وی خاطرنشان کرد: البته در ازای این بسته های تشویقی، کار فرما متعهد می شود که معلول به کار گرفته را بیمه کند.

معاون توانبخشی اداره کل بهزیستی استان در ادامه اعلام کرد: در سال جاری، این نهاد حمایتی برای خود اشتغالی معلولان همچنین برای بکارگیری معلولان توسط کارفرمایان به تعداد 380 معلول استان سهم حق بیمه خویش فرمایی و کارفرمایی پرداخت کرده است.

افزون بر این، وی بیان کرد: این نهاد حمایتی با یک شرکت مشاوره شغلی فعال در استان تفاهم نامه ای را امضا کرده است تا این شرکت به مددجویان بهزیستی استان که متقاضی اشتغال هستند، مشاوره شغلی و دست یابی به فرصت های اشتغال را ارائه دهند.

وی درباره عمل به انجام قانون سه درصد استخدام و جذب معلولان در دستگاه های اجرایی عمومی و دولتی نیز اظهار کرد: بسیاری از معلولان استان توانمند و دارای تحصیلات دانشگاهی هستند که انتظار است عمل به این قانون رعایت شود.

در عین حال، آزاد گفت: سازمان بهزیستی برای برگزاری آزمون استخدامی ویژه افراد دارای معلولیت در تلاش است.

لزوم همکاری بیشتر بانک ها در پرداخت به موقع تسهیلات اشتغالزایی

همایون غلامی، رئیس اداره اشتغال و مسکن اداره کل بهزیستی استان نیز درباره پرداخت تسهیلات اشتغالزایی به معلولان استان اظهار کرد: در سال گذشته 135 میلیارد تومان تسهیلات برای اشتغالزایی یک هزار و 520 نفر از معلولان و سایر گروه های هدف در استان پرداخت شد.

غلامی افزود: این تسهیلات در قالب خود اشتغالی معلولان و معلولان بکار گرفته شده توسط کارفرمایان پرداخت شدند.

وی بیان کرد: در سال جاری نیز تا به کنون 70 میلیارد تومان تسهیلات اشتغالزایی به معلولان استان پرداخت شده است.

رئیس اداره اشتغال و مسکن اداره کل بهزیستی استان عنوان کرد: به ازای پرداخت هر 200 تا 300 میلیون تومان تسهیلات اش تغالزایی به معلولان، تعهد بیمه ای ایجاد می شود.

وی تصریح کرد: در راستای پرداخت تسهیلات اشتغالزایی به مددجویان بهزیستی نظارت های سختگیرانه ای بر صَرف آن اعمال می شود.

در عین حال، غلامی با تقدیر از همکاری هایی که بانک های استان تا به کنون در زمینه پرداخت تسهیلات داشته اند، خواستار شد: بانک ها در پرداخت به موقع تسهیلات اشتغالزایی به مددجویان این نهاد، همکاری بیشتری داشته باشند.

ساختمان های استیجاری، سدی در مسیر مهارت آموزی معلولان استان

مهدی رحمدل، مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای خراسان شمالی اظهار کرد: بر اساس قانون جامع حمایت از معلولان، توانمندسازی معلولان از جمله وظایف نهاد حمایتی بهزیستی است که انجام توانمندسازی آنها منوط به ارائه آموزش های مهارتی به این قشر است.

رحمدل گفت: بنابراین نهاد حمایتی بهزیستی برای ارائه آموزش های مهارتی مددجویان تحت پوشش خود باید از مرکز فنی و حرفه ای، خرید خدمات آموزشی را انجام دهد.

افزون بر این، وی خاطرنشان کرد: مددجویان تحت پوشش نهادهای حمایتی بهزیستی و کمیته امداد که بخواهند توانمند و خودکفا شوند می بایست از دالان مهارت آموزی در مراکز دولتی و خصوصی آموزش فنی و حرفه ای عبور کنند تا به خودکفایی و فرصت های اشتغال دست یابند.

مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای خراسان شمالی عنوان کرد: در این راستا، در سال جاری میان سازمان های بهزیستی و سازمان فنی و حرفه ای کشور تفاهم نامه ای مبنی بر ارائه آموزش های مهارتی به معلولان در راستای توانمند سازی، خودکفایی و دست یابی به فرصت های اشتغال منعقد شده است.

وی در ادامه با اشاره به اینکه معلولان از جمله 19 گروه هدف دریافت آموزش های مهارت آموزی سازمان فنی و حرفه ای هستند، بیان کرد: در سال گذشته، در خراسان شمالی سه هزار و 100 نفر ساعت دوره های آموزشی برای معلولان متقاضی استان برگزار شد که این میزان عملکرد مناسب نبود.

در عین حال، رحمدل گفت: اخیرا میان ادارات کل بهزیستی و آموزش فنی و حرفه ای استان توافقی صورت گرفت مبنی بر اینکه تا پایان سال جاری هفت هزار و 500 نفر ساعت دوره های آموزشی مهارت آموزی برای معلولان استان برگزار شوند که دو و نیم برابر عملکرد سال گذشته است.

وی افزود: منتظر هستیم تا اداره کل بهزیستی استان فهرست معلولان متقاضی و دوره های آموزشی مدنظر را به این اداره کل اعلام کند تا دوره های آموزشی مورد تقاضا برای معلولان متقاضی برگزار شود.

مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای خراسان شمالی درباره عملکرد پایین در زمینه برگزاری دوره های آموزشی مهارت آموزی برای معلولان در استان نیز اظهار کرد: در راستای عمل به اصل 44 قانون اساسی و حمایت از بخش خصوصی، برگزاری دوره های مهارت آموزی در برخی از رشته ها به آموزشگاه های آزاد فنی و حرفه ای واگذار شده اند که آموزش آنها در مراکز فنی و حرفه ای برگزار نمی شوند.

وی گفت: با توجه به اینکه در استان بیشتر آموزشگاه های آزاد فنی و حرفه ای مستاجر هستند و ساختمان های استیجاری آنان برای حضور معلولان مناسب سازی نشده اند، این وضعیت موجب شده است که معلولان از دریافت آموزش های فنی و حرفه ای بازبمانند.

رحمدل خاطرنشان کرد: البته رشته های مورد تقاضای معلولان برای دریافت آموزش های مهارتی در آموزشگاه های آزاد فنی و حرفه ای، آموزش داده می شوند.

با این وجود، وی اعلام کرد: این اداره کل برنامه ریزی کرده است در رشته های خیاطی و جواهرسازی که بازار کار مناسبی دارند، در مکانی که اداره کل بهزیستی استان می تواند برای معلولان متقاضی، آماده سازی کند، مربی اعزام کند و تجهیزات اختصاص دهد.

مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای خراسان شمالی افزود: تعداد معلولان متقاضی برای هر یک از دو رشته اشاره شده باید بیش از 12 نفر باشند.

وی تصریح کرد: اداره کل بهزیستی استان می تواند معلولان متقاضی را در حرفه های خیاطی و گوهر تراشی به مرکز شماره 1 بجنورد معرفی کند.

افزون بر این، رحمدل یادآور شد: این اداره کل، واحد مشاوره و هدایت آموزشی را به منظور راهنمایی به تمامی متقاضیان دریافت آموزش های فنی و حرفه ای را فعال کرده است.